FSIN: ‘Foodbedrijven worstelen met hun verdienmodel’
_1080_721_90.jpg)
Analyse – “Bedrijven in food worstelen met hun verdienmodel. Krimpende marges, personeelstekorten en schaalproblemen baren grote zorgen. Het maakt ondernemen in de foodbranche een steeds ingewikkelder puzzel. Elk stukje moet op z’n plaats vallen, anders valt er een gapend gat in het verdienmodel”. Dat schrijft het FoodService Instituut Nederland (FSIN) ter gelegenheid van het verschijnen van de FSIN Food500 2024, een overzicht met daarin de vijfhonderd grootste foodbedrijven van ons land.
Deze speciale editie verschijnt elke twee jaar en geeft een beeld van de ontwikkelingen in de foodretail en bij foodservice. Uit een analyse van de omzetcijfers blijkt dat de vijfhonderd bedrijven gezamenlijk in 2023 een omzetsprong maakten van maar liefst +22,3% ten opzichte van de vorige editie in 2021. De totale omzet komt nu uit op ruim €61 miljard. De omzetgroei met bijna een kwart is, volgens het FSIN, te danken aan het sterke herstel van de foodservicebedrijven na corona en aan de forse inflatie in de afgelopen twee jaar.
In totaal telt de Food500 290 foodservicebedrijven. Die lijst bestaat uit horecabedrijven, cateraars en fastservicebedrijven. Gezamenlijk groeide deze groep van €8,4 miljard in coronajaar 2021 naar een omzet van €12,6 miljard in 2023, een toename van 50%. De 210 foodretailers, waaronder boodschappenbezorgers, supermarkten en speciaalzaken, groeiden van €41,5 miljard naar €48,4 miljard. Die stijging lag met ‘slechts 16%’ lager dan de binnen stijging binnen foodservice. Daarmee werd een deel van het marktaandeel dat foodservicebedrijven tijdens de coronapandemie aan de retailers verloren, terugveroverd.
Foodretail
Het FSIN waarschuwt wel dat dat daarmee niet alles weer bij het oude is. Foodretailers blijken steeds beter in staat te zijn in het bedienen van de gemaksconsument, waardoor foodretail een steeds groter deel van de (groeiende) foodmarkt pakt. Dat blijkt onder meer aan de daling bij de foodservicebedrijven. Tussen 2018 en 2023 daalde deze van 24% naar 20,6%. Volgens het FSIN profiteren weliswaar de horeca en de fastservicebedrijven van de consumentenbehoefte om buitenshuis te eten, maar staan foodretailers beter voorgesorteerd om aan de groeiende behoefte aan gemak te voldoen. Het instituut schrijft: ‘Boodschappenbezorging - hoewel nog altijd verliesgevend - is niet meer weg te denken en het assortiment aan kant-en-klaarmaaltijden en andere gemaksoplossingen, zoals warme maaltijden (HelloFresh), groeit. Bovendien voegen supermarkten steeds meer Foodservice toe aan hun assortiment, omdat zij vanaf 2024 geen tabak meer mogen verkopen. Op die manier willen zij het omzetverlies compenseren’.
Crisissfeer
Dat de sfeer bij de foodbedrijven ondanks de recordomzetten onrustig is, blijkt uit de magere 6,8 die ondernemers geven aan het economisch klimaat. Een schril contrast met voorgaande jaren. FSIN-directeur Inga Blokker: ‘Een 6,8 is een ‘crisiscijfer’ dat we alleen in slechte jaren zien, terwijl de omzetgroei juist lijkt te wijzen op een jubeljaar. Zo’n rapportcijfer over de economie liegt echter niet. Het fungeert als een thermometer, die met klinische precisie laat zien wat de echte temperatuur in de markt is.’
Forse prijsverhogingen
Het magere rapportcijfers wordt mede veroorzaakt doordat zowel foodservice- als foodretailbedrijven worstelen met krimpende marges, personeelstekorten en schaalproblemen. De kosten van huur, inkoop, energie en personeel zijn enorm gestegen. Door deze omstandigheden is ondernemen voor veel FSIN Food500-spelers een ingewikkelde puzzel geworden. De meeste foodservice-ondernemers verwachten hun prijzen dit jaar nog eens met 3% à 5% te moeten verhogen, na de eerdere forse prijsverhogingen van de afgelopen twee jaar. Veel bedrijven durven niet goed de prijzen te verhogen, bang voor de concurrentie. Maar de prijsverhogingen zijn wel noodzakelijk voor een gezonde exploitatie. Daarom kijken bedrijven ook naar andere maartregelen, zoals foodwaste, schaalvergroting, het accepteren van een lagere winstmarge en meer gebruik maken van private label.
Maagaandeel
Het FSIN ziet dat de concurrentiestrijd tussen Foodretail en Foodservice heviger wordt. Blokker: ‘Foodservice loopt ten opzichte van Foodretail achter op het gebied van inkoop, logistiek, energielasten, personeelskosten en duurzaamheidsmaatregelen. Om in de komende jaren goed voorgesorteerd te staan in de groeiende strijd om het maagaandeel, zijn verdere efficiëntie en volumebundeling noodzakelijk.’ Samenwerken en een efficiënte bedrijfsvoering zijn volgens het FSIN absoluut noodzakelijk in deze strijd. Ook moet er meer geïnvesteerd worden in merkbeleving. Het instituut noemt als voorbeeld de snelgroeiende restaurantketen ’t Zusje. Restaurant Company Europe (waaronder Loetje), De Pizzabakkers en De Beren zijn andere voorbeelden van horecaformules die het goed doen in de FSIN Food500. Duidelijk minder goed doen de Chinees-Indische restaurants en de cafetaria’s het. Zij worden voorbij gestreefd door nieuwe afhaal- en bezorgconcepten (ook door supermarkten). Deze traditionele bedrijven worden ook geconfronteerd met een steeds gevarieerder aanbod. Zo zijn nieuwe Aziatische concepten met sushi voorop booming. Maar ook plantbased- en halalformules timmeren nadrukkelijk aan de weg, aldus het FSIN.
Flitsbezorgers
Het lot van de flitsbezorgers is wellicht de meest dramatische ontwikkeling in de lijst van het FSIN. In de vorige editie bestormden de flitsbezorgers de FSIN Food500 dankzij miljarden euro’s durfkapitaal. Ze deden allemaal hun best om de gemaksconsument, die zijn aankoopbeslissing steeds langer uitstelde, op zijn wenken te bedienen. Het einde van corona, de afnemende behoefte bij consumenten om snel producten in huis te hebben en gemeenten die bijna onmiddellijk na de komst van de flitsbezorgers maatregelen troffen tegen de overlast, betekenden voor veel flitsbedrijven het einde.
Bron: FSIN/@FoodClicks
Auteur: Steffen van Beek
Gerelateerd nieuws
_400_400_85_s_c1.jpg)
Horeca moet scherper kijken naar logistieke kosten
Analyse - Horecaondernemers kunnen het zich niet langer permitteren logistieke kosten te negeren. De kosten voor logistiek nemen de komende jaren naar verwachting fors toe en horecaondernemers betalen daarvoor ongemerkt een hoge prijs. Dat schrijft het FoodService Instituut Nederland (FSIN) in een gezamenlijke verklaring met Topsector Logistiek.
Lees bericht
Foodservice groeide in 2024 met 4,1% door prijsverhogingen
Analyse - De foodservicemarkt had in 2024 last van een regenachtig voorjaar en een consument die de hand op de knip hield. De omzet van de totale markt voor Foodservice (Klassieke Horeca, Gemak, Catering) kwam daardoor vorig jaar uit op €22.177 miljoen. Feitelijk betkende dat een bescheiden groei van 4,1% ten opzichte van de 12,1% groei in 2023. De omzetgroei was uitsluitend het gevolg van...
Lees bericht
Neuromarketing kan ondernemer en marketeer helpen
Bijeenkomst - Neuromarketing is het vakgebied waarbij inzichten uit de neurowetenschap worden toegepast op het terrein van marketing. Hiermee kan je gebruik maken van het onbewuste in het menselijk brein. Tijdens een onlangs gehouden bijeenkomst over (on)bewuste beïnvloeding van Trema Foodnetwerk leerden Tim Zuidgeest en Elles van der Vleuten de aanwezigen met welke handige toepassingen we, in ons...
Lees bericht
100e SPAR locatie met FoodClub opent in Giesbeek
Formulenieuws – Volgende week opent SPAR de 100e SPAR locatie met FoodClub. “De 100 vestigingen zijn binnen een tijdsbestek van slechts één jaar geopend,” aldus John van der Ent, CEO van SPAR Nederland. De locatie opent in Giesbeek.
Lees bericht
De Beren bekendste restaurantketen Nederland
Onderzoek - De Beren is de bekendste restaurantketen van Nederland (63%). Verder blijkt dat personen tussen de 18 en 35 jaar de meeste ketens herkennen. De geholpen naamsbekendheid varieert per keten en per leeftijdsgroep. De gegevens zijn afkomstig van de Nationale Benchmark Restaurantketens, een grootschalig onderzoek van Multiscope onder ruim 5.100 Nederlanders.
Lees bericht_400_400_85_s_c1.JPG)
Coveniencestore Beej Benders in Venlo sluit de deuren
Conveniencestore - Beej Benders, het spraakmakende ‘blurringconcept’ van Jumbo-ondernemer Geert Benders stopt ermee. De vestiging aan het Nolensplein in Venlo sluit eind deze maand de deuren na acht jaar pionieren. Als merk blijft Beej Benders vooralsnog wel bestaan. Dat meldt vakmedium FoodPersonality voor de retail.
Lees bericht